Een blog uit 2024, maar helaas door omstandigheden gewist geweest, maar omdat het belangrijke informatie bevat weer even opgepoetst.
Voor mij (en misschien wel de meeste mensen met autisme) zijn de feestdagen een van de lastigste periodes in het jaar.
Elk jaar in augustus begint het eigenlijk al, zodra de pepernoten de schappen vullen in de supermarkt. Hoewel velen bij het zien van pepernoten aan feestelijke
momenten denken, voel ik de stress al in mijn lichaam opkomen. Voor mij betekent dit het begin van een maandenlange periode vol prikkels.
Irritatie omdat het er al is, zijn de eerste prikkels die ik ervaar. Als december eenmaal gestart is, probeer ik elke vorm van winkelen te voorkomen. Overal “vrolijke” sinterklaasmuziek en felgekleurde verpakkingen in de etalages. De harde muziek is voor mij nog steeds een van de grootste irritaties.
Ja, ik snap dat de winkelier zo de sfeer van Sinterklaas en kerst in de winkel wil halen. Ironisch genoeg zorgt hij er juist voor dat ik de winkel zo snel mogelijk wil verlaten. Ik weet niet of de winkelier het door heeft, maar voor mij gebeurt er ineens zoveel meer in mijn hoofd.
Zoals ik in een eerdere blog aangaf, zijn de werkers in mijn hoofd altijd lekker druk bezig om logica te maken van alles wat ik zie, hoor en ruik. Ik kan u melden, in de decembermaanden is dat niet veel anders. Ik kom vaak gedesoriënteerd de winkel uit omdat er zoveel prikkels binnenkomen, dat het mij letterlijk duizelig maakt.
Waarom is er tegenwoordig in elke winkel muziek? Is stilte te eng om te ervaren? Kan de jeugd van tegenwoordig wel zonder een auditieve afleiding om de gedachten die ze hebben te overstemmen? Het grappige is, ik zie juist nu steeds vaker mensen met headphones op lopen met noise-cancelling. Het is bijna ironisch dat mensen massaal rondlopen met noise-cancelling headphones, terwijl de winkels de volumeknop steeds verder omhoog lijken te draaien. Zou het misschien een hint kunnen zijn?
Ook het gebruik van geuren wordt door winkels steeds vaker ingezet om de niet-opmerkzame klant onbewust te lokken en te verleiden. Dit is voor mij niet altijd een pretje. Mijn reukorgaan is niet alleen goed ontwikkeld, maar ook hypergevoelig. Voor mij betekent dit dat een subtiele geur voor anderen, voor mij overweldigend kan zijn. Gelukkig is er in de wetenschap veel te vinden over dit onderwerp. Als je hier meer over wilt weten, kan ik interessante onderzoeken aanraden, zie de bronvermeldingen hieronder. Voor mij is de geur dus erg indringend en kan het mij zelfs misselijk maken. Ik kan op dat moment letterlijk de winkel uitrennen omdat de geur mij te sterk is.
Conclusie: Voor mij is de Decembermaand dus een irritatie door de vele extra prikkels die
toegevoegd worden aan de al zo drukke omgeving waar ik me doorheen moet manoeuvreren. Over het algemeen kan ik de “gangbare” drukte wel aan. Ik loop soms met zonnebril in de winkel om het irritante licht te mijden en soms heb ik ook oordopjes in om de muziek te dempen. Maar als men in December ook nog het volume omhoog gooien en (de voor mij) irritante sinterklaas en kerst nummers gaan draaien, ja dan gaan bij mij de stoppen er sneller uit dan normaal.
Gelukkig is December maar 31 dagen lang en is Januari voor mij altijd een zee van rust. Ik kijk nu al uit naar deze periode.
Bronnen
In Our Own Words: The Complex Sensory Experiences of Autistic Adults.
Springer — onderzoek naar hyperreactiviteit op geluid, licht en geuren bij autistische volwassenen.
Atypical Auditory Perception Caused by Environmental Stimuli in Autism Spectrum Disorder: A Systematic Approach to the Evaluation of Self-Reports.
Frontiers in Psychiatry — systematische analyse van hoe omgevingsgeluid atypische zintuigervaringen veroorzaakt bij mensen met autisme.
Autism Society UK – Sensory Differences.
Informatieve pagina over veelvoorkomende sensorische over- en ondergevoeligheden, waaronder drukke winkels, fel licht, harde muziek en geuren.
Sensory Processing in Autism Spectrum Disorder: Insights into Misophonia and Hyperacusis in a Pediatric Population.
ScienceDirect — onderzoek naar overgevoeligheid voor geluid, stressreacties en auditieve prikkels bij autisme.
Nederland Autisme Register – Sensorische Informatieverwerking in Autisme.
Universiteit Leiden — overzicht van sensorische profielen zoals overgevoeligheid voor geluid, geur en visuele prikkels.