Bordspellen: meer dan alleen een hobby
Bij bordspellen denken veel mensen meteen aan klassiekers zoals Monopoly, Risk en Mens erger je niet. Dit waren inderdaad dé go-to spellen van de jaren 80 en 90. Later kwamen party games zoals Triviant erbij. Maar in de jaren 90 begon er iets bijzonders te gebeuren: bordspellen gingen een nieuw tijdperk in. Het iconische Catan maakte zijn intrede en zette moderne bordspellen definitief op de kaart.
” Een prachtig moment is wanneer zij zelf de regels van een spel aan anderen gaan uitleggen. “
In mijn jeugd, tot mijn 18e, speelde ik vooral spellen zoals Risk, Stratego en Yahtzee. Dat waren de spellen die ik kende, en die gaven me plezier. Toen ik wat ouder werd, ontdekte ik Axis & Allies, het eerste spel dat me écht langer dan twee uur wist te boeien. Zonder dat ik het wist, speelde mijn autisme hierin een rol. Ik merkte dat dit spel mij rust gaf, omdat het overzichtelijk was en duidelijke regels had, ondanks het grote speelveld. Dat gaf mij een gevoel van controle.
Toen Catan zijn weg naar mijn tafel vond, was het hek van de dam. Binnen no-time had ik een groeiende verzameling (moderne) bordspellen (die ik overigens nog steeds koester). Maar het grote keerpunt kwam pas in 2017, toen ik mijn eigen bordspelgroep oprichtte.
Hoe hielp bordspellen mij met autisme:
Het spelen van bordspellen bracht mij iets wat ik daarvoor moeilijk zelf kon creëren: rust in mijn hoofd. Tijdens een spel ben ik gefocust op het mechanisme, de interactie met mijn medespelers en het spelverloop. Die focus werkt bijna meditatief. Mijn vrienden pesten me soms met mijn “OCD-achtige” gewoontes, zoals het keurig sorteren van speelstukken en het netjes ordenen van kaarten. Achteraf gezien waren dat kleine signalen van mijn autisme die ik toen nog niet herkende.
Na mijn diagnose ben ik me meer gaan verdiepen in de wereld van bordspellen. Wat mij opviel, is dat bordspellen voor mensen met autisme vaak méér zijn dan alleen een leuk tijdverdrijf. Ze kunnen een hulpmiddel zijn om contact te maken met anderen, om sociale vaardigheden te oefenen en om structuur en overzicht te ervaren in een veilige omgeving.
Wat ik fascinerend vind, is dat bordspellen dus niet alleen plezier bieden, maar ook een onverwacht hulpmiddel kunnen zijn in de ontwikkeling en sociale interactie van mensen met autisme. Terwijl ik zelf ontdekte hoe bordspellen mij rust en structuur gaven, blijkt dat er ook wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de impact van spellen op mensen met autisme. Deze studies werpen een interessant licht op hoe spellen kunnen bijdragen aan communicatie, sociale vaardigheden en zelfs emotioneel begrip.
Tijdens de spelmiddagen, die we hebben opgezet bij de NVA en ROC de Hoofdzaak, merk ik keer op keer hoe waardevol bordspellen zijn als hulpmiddel. Ze vormen een uitnodiging om samen te komen en bieden structuur en duidelijkheid, waardoor de focus kan liggen op het samenspel. Wat veel deelnemers ervaren, is dat het spel de sociale interactie vergemakkelijkt. Het is een manier om in contact te komen met anderen, zonder dat dit direct voelt als een verplichting of uitdaging. Spellen geven ons een gedeeld doel en maken sociale vaardigheden oefenen bijna vanzelfsprekend.
Wat deze middagen extra bijzonder maakt, is om te zien hoe de deelnemers steeds meer vertrouwen krijgen. Een prachtig moment is wanneer zij zelf de regels van een spel aan anderen gaan uitleggen. Dit laat zien hoe zij groeien in hun sociale vaardigheden, hun communicatieve kracht en zelfvertrouwen. Als begeleiders maakt het ons enorm trots om deze groei van dichtbij mee te maken en te zien hoe bordspellen een positieve impact hebben op hun ontwikkeling.
conclusie:
De kracht van bordspellen als hulpmiddel voor mensen met autisme te benadrukken.
Spellen bieden niet alleen een leuke en gestructureerde manier om tijd door te brengen, maar fungeren ook als een brug voor sociale interactie en het oefenen van belangrijke sociale vaardigheden. Door de veilige en gestructureerde omgeving die spellen bieden, kunnen mensen in hun eigen tempo leren, groeien en in contact komen met anderen. Mijn doel is om te laten zien hoe bordspellen verder kunnen gaan dan alleen vermaak, maar ook als waardevolle tools kunnen dienen in het bevorderen van sociale ontwikkeling en het versterken van zelfvertrouwen.
Disclaimer:
Het is belangrijk om te benadrukken dat autisme zich bij iedereen anders uit en dat er grote verschillen kunnen zijn in hoe mensen zich uiten, zowel in woorden als in emoties. De spelmiddagen waar ik het over heb, richten zich op mensen die baat hebben bij een gestructureerde, sociale omgeving en die in staat zijn om redelijk zelfstandig deel te nemen aan groepsactiviteiten. Om deze reden zijn deze middagen vooral geschikt voor mensen met een gemiddeld tot hoog IQ en een gewone tot hoge emotionele intelligentie. Dit betekent echter niet dat andere mensen minder waardevolle kwaliteiten hebben, maar simpelweg dat deze specifieke setting niet voor iedereen de juiste ondersteuning biedt.
Voorbeelden van spellen die goed werken voor mensen met autisme:
Settlers of Catan
Een strategisch spel dat spelers aanmoedigt om middelen te verzamelen en te ruilen, wat kan helpen bij het ontwikkelen van planning en sociale interactie.
Ticket to Ride
Een spel waarbij spelers treinroutes bouwen over een kaart, wat helpt bij het verbeteren van strategisch denken en geduld. Ook kan het bijdragen aan het leren omgaan met tegenslagen en onverwachte zetten van medespelers.
Carcassonne
Een tegellegspel waarbij spelers steden, wegen en kloosters bouwen. Het bevordert ruimtelijk inzicht en strategische planning.
Qwirkle
Een abstract spel dat kleur- en vormherkenning combineert met strategisch denken, wat kan helpen bij het verbeteren van cognitieve vaardigheden.
enkele bronnen voor meer informatie voor spellen en autisme:
Flow magazine : waarom dungeons dragons een fijn spel kan zijn voor mensen met autisme
Vakblad vroeg (voor de kleintjes) : spel interventie heeft positief effect op symptomen-autisme
alternatief : Computer spel